Voor het in kaart brengen van de kwaliteit van de ouder-kindrelatie, heeft Connect2Grow een toolkit ontwikkeld. Met deze toolkit kunnen professionals in hun dagelijkse praktijk aan de slag. De toolkit geeft handvatten voor het signaleren, triageren en het diagnosticeren van de kwaliteit van de ouder-kindrelatie bij (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden. Met name met betrekking tot (aanstaande) ouders met psychiatrische problematiek en/of (vroegkinderlijk) trauma. De toolkit biedt eveneens suggesties voor in te zetten interventies.

Signalering ouder-kindrelatie

Het signaleren van een (verwachte) zorgelijke of gespannen ouder-kindrelatie, kan met name worden gedaan door professionals in de geboortezorg, zoals verloskundigen en gynaecologen. Daarnaast kunnen ook andere professionals die werken met (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden een signalerende functie hierin hebben. Bekijk en download hier de Handreiking Signalering (verwachte) kwaliteit ouder-kindrelatie met de daarbij behorende stappenplannen.

Bekijk en download hier de folders voor professionals Het belang van een optimale ouder-kindrelatie en De impact van psychiatrische problemen bij (aanstaande) ouders op de ouder-kindrelatie.

Om deze informatie met (aanstaande) ouders te kunnen bespreken, kun je gebruik maken van de praktische info-sheet voor ouders: Elementen ouder-kindrelatie, Belang ouder-kindrelatie en Contact maken tijdens de zwangerschap. Bekijk en download deze info-sheets hier. 

Triage ouder-kindrelatie

Na signalering van een (verwachte) zorgelijke of gespannen ouder-kindrelatie, vindt triage plaats. In de praktijk zal triage met name gedaan kunnen worden door professionals in de geboortezorg, jeugdverpleegkundigen, jeugdartsen, gezinscoaches en medewerkers binnen wijk- en jeugdteams. Bekijk en download hier de Handreiking Triage (verwachte) kwaliteit ouder-kindrelatie.

Aanvullende diagnostiek ouder-kindrelatie en in te zetten interventies

Na triagering van een (verwachte) zorgelijke of gespannen ouder-kindrelatie, kan het zijn dat er aanvullende diagnostiek nodig is. Daarnaast zijn er verschillende interventies die ingezet kunnen worden ter ondersteuning van de ouder-kindrelatie. Bekijk en download hier de Handreiking Diagnostiek en interventies ter ondersteuning van de ouder-kindrelatie.

Wanneer (aanstaande) ouders neerslachtige gevoelens ervaren, is het goed deze met hen bespreekbaar te maken. Zowel met (aanstaande) moeders als met (aanstaande) vaders. Hierbij kun je gebruik maken van de praktische info-sheets Donkere wolken vrouw en Donkere wolken man. Bekijk en download deze info-sheets hier

Informatiefilmpjes vragenlijsten

De volgende vragenlijsten kunnen worden ingezet voor het evalueren en monitoren van de kwaliteit van de ouder-kindrelatie. Bekijk de korte informatiefilmpjes.

Adverse Childhood Experiences​ (ACE)

The Edinburgh (Postnatal) Depression Scale​ (EPDS)

The Experiences in Close Relationships Questionnaire - Revised​ (ECR-R)

Wijma Delivery Expectancy/Experience Questionnaire​ (WDEQ)

Perceived Stress Scale​ (PSS)

PTSD Checklist for the DSM-5​ (PCL-5)

Postpartum Bonding Questionnaire​ (PBQ)

Paternal Antenatal Attachment Scale (PAAS)

Maternal Antenatal Attachment Scale​ (MAAS)

Jeugd Trauma Vragenlijst​ (JTV)

Dutch General Self-Efficacy Scale​ (GSES)

Opvoedingsbelastingsvragenlijst​ (OBVL)

Regelmatig worden er vanuit Connect2Grow webinars gegeven, bedoeld voor alle professionals in Rotterdam die werken rondom het versterken van de ouder-kindrelatie bij (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden.

Tijdens het webinar van 6 september 2021 stond het thema Betrokken vaderschap centraal. Bekijk hier de voordracht van Bob de Raadt, onder andere medisch maatschappelijk werker binnen het Erasmus MC Sophia:

Webinar Betrokken vaderschap: Connect2Fathers

Interesse in het bijwonen van het volgende webinar? Stuur een mailtje met je naam en functie naar: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. 

Je wordt dan op de mailingslijst geplaatst zodat je steeds de meest actuele informatie ontvangt.

Voor de zwangerschap

Voordat je zwanger bent zijn er verschillende instanties die je kunnen helpen. Voor algemene voorlichting over je kinderwens en zwangerschap, kun je terecht bij jouw eigen huisarts of een verloskundigen praktijk bij jou in de buurt. Verschillende omstandigheden kunnen de reden zijn waarom je vragen of twijfels hebt over je (mogelijke) zwangerschap of waarbij je al voor de zwangerschap graag hulp zou willen hebben.  

Ben je op zoek naar begeleiding tijdens de zwangerschap bij een psychiatrische aandoening? Veel verschillende instellingen bieden hiervoor zorg op maat. Je kunt onder andere terecht bij Antes, GGZ Delfland, Praktijk voor Zwangerschap en Psychiatrie, Fivoor of Mentaal Beter. Voor gespecialiseerde zorg bij persoonlijkheidsstoornissen kun je terecht bij de Viersprong. Voor zorg gespecialiseerd in systeemtherapie en zorg gericht op het verbeteren van de partnerrelatie bij psychische problematiek kun je terecht bij Molemann mental health. Heb je moeite met het vinden van passende geestelijke gezondheidszorg? 1nP kan je hierbij helpen om de juiste behandelaar te vinden voor jouw behandelvraag. Het Erasmus MC biedt in het ziekenhuis ook verschillende behandelingen aan. Hiervoor kun je terecht bij de poli Zwangerschapspsychiatrie.

Heb je sociale problemen? Dan kun je terecht bij je eigen huisarts of jouw wijkteam. 

Voor vragen over zwangerschap en verslaving en hulp bij stoppen met gebruik van alcohol en drugs kun je terecht bij het Meldpunt Zwangeren van Antes. Zij zullen je ondersteunen in jouw lichamelijke en psychische gezondheid, jouw sociale situatie en de voorbereidingen voor het ouderschap. Ook kun je terecht op de verloskunde poli van het Erasmus MC. 

Heb je vragen over het voorkomen van een zwangerschap? Neem dan contact op met het programma Nu Niet Zwanger van de GGD. 

Tijdens de zwangerschap

Wanneer je zwanger bent krijg je verschillende vormen van begeleiding. Je kunt ook behoefte hebben aan extra begeleiding, hulp, informatie, of een instantie waar je terecht kunt met vragen over je aanstaande ouderschap en het opbouwen van een goede relatie met je kindje.  

Er zijn verschillende standaard momenten waarbij je contact hebt met een verloskundige van de verloskundigen praktijk waar jij je hebt aangemeld. Tussen 8 en 12 weken zwangerschap vindt daar een intake plaats en tussen 30 en 36 weken zal nog een gesprek plaatsvinden. Verder zijn tussendoor controles om te kijken hoe het met je ongeboren kindje gaat. Je kunt vrijwel alles waar je tegenaan loopt of waar je vragen over hebt bij jouw verloskundige kwijt. Zij kunnen meer vertellen over de bevalling, de kraamperiode en je vragen over borstvoeding beantwoorden. Verder kun je al voor de bevalling een afspraak met hen maken voor een bezoek bij jou thuis. Wanneer zij je niet kunnen helpen of niet direct de antwoorden op jouw vragen hebben, kunnen ze je wel helpen om contact te leggen met de juiste personen hiervoor. 

Zou je graag extra steun of begeleiding willen ontvangen tijdens jouw zwangerschap? Dan kun je terecht bij het Aanmeldpunt Moeders van Rotterdam. Zij hebben een breed aanbod aan hulp en informatie en kunnen jou toeleiden naar de hulp die bij jou past. Het Aanmeldpunt werkt direct samen met veel andere organisaties en instanties, zoals het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), Home Start en het Erasmus MC. 

Al vroeg in de zwangerschap maak je kennis met het CJG: bij 22 weken wordt geadviseerd een vaccinatie tegen kinkhoest te halen. Kijk voor meer informatie hierover op: Een prik zo gepiept Heb je vragen over je aanstaande ouderschap en de opvoeding van jouw kind? Dan kun je hiervoor terecht bij het CJG. Zij organiseren onder andere groepsbijeenkomsten voor zwangeren en bieden digitale ondersteuning aan waar je direct aan iemand jouw vragen kan stellen of informatie kunt krijgen. Zo kun je met je partner gebruik maken van Ouderteam.nu. Hier worden ouders geholpen in hun voorbereidingen op het aanstaande ouderschap. In online sessies helpen zij bijvoorbeeld met het begrijpen van elkaars verwachtingen en helpen zij met communicatie oefeningen.  

Prenataal Stevig Ouderschap en Voorzorg bieden begeleiding voor toekomstige ouders en nieuwe ouders. Zij bieden extra ondersteuning en mogelijkheden om te praten over je eigen jeugd en je huidige situatie. De begeleiding vindt plaats in de vorm van huisbezoeken van een jeugdverpleegkundige. 

Zoek je iemand die jou kan helpen met het verminderen van stress en het vergroten van jouw zelfredzaamheid? In jouw eigen wijk kun je geholpen worden door het wijkteam. Zij kunnen je helpen met veel verschillende problemen en maken hiervoor zorg op maat.

Vlak na de geboorte

Na de geboorte van je kindje krijg je weer hulp van verschillende mensen. Kort na de bevalling en bij problemen rondom de bevalling zal jouw verloskundige je helpen. In de eerste week na de bevalling (of langer wanneer nodig) word je geholpen door een kraamverzorgende. Zij helpen bij de verzorging van de baby en helpen in het huishouden. In die periode kun je alle vragen rondom je kindje, over het herstel na de bevalling en over de band met jouw kindje aan de kraamverzorgende stellen.

Na deze periode zal het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) je verder begeleiden in de opvoeding en gezondheid van je kindje. Wil je meer begeleiding bij het opvoeden van je kind? Dan kun je terecht bij het CJG voor Stevig Ouderschap. Voor vragen over jouw eigen gezondheid (zowel fysiek als mentaal) of die van je kindje kun je ook altijd terecht bij jouw eigen huisarts. Wanneer zij je vragen niet kunnen beantwoorden, of je niet kunnen helpen met jouw specifieke probleem, kunnen zij je verwijzen naar meer specialistische hulp.

Heb je in de eerste weken vragen over borstvoeding? Je kunt altijd vragen stellen aan jouw verloskundige en de kraamzorg. Wanneer zij niet direct jouw vragen kunnen beantwoorden, kunnen zij je doorverwijzen naar een lactatiespreekuur van je verloskundigen praktijk of van het CJG. 
Ben je opzoek naar advies over het gebruik van medicatie voor een psychiatrische aandoening in combinatie van borstvoeding? Dan kan je, naast jouw eigen verloskundigen, terecht bij jouw psychiater, Antes GGZ of Praktijk voor Zwangerschap en Psychiatrie.
Heb je problemen met verslaving en ben je op zoek naar advies over het geven van borstvoeding? Hiervoor kun je terecht op de verloskunde afdeling van het Erasmus MC en bij Antes GGZ.  

Zoek je hulp bij het ouderschap en opvoeding of wil je jouw zelfredzaamheid als ouder vergroten? Dan zijn hiervoor in Rotterdam verschillende mogelijkheden.

Was je tijdens je zwangerschap al aangemeld bij het Aanmeldpunt Moeders van Rotterdam? Dan hebben zij na de geboorte van je kindje een breed aanbod aan hulp en informatie. Zij kunnen je helpen via huisbezoeken, voorlichting op hun website, dagboeken die zij beschikbaar stellen en andere zorg op maat. Ook kunnen zij je doorverwijzen naar extra hulp en ondersteuning, zoals van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).

Naast de standaard begeleiding, biedt het CJG (online) cursussen, groepsbijeenkomsten en digitale opvoedondersteuning over allerlei onderwerpen. Denk hierbij aan onderwerpen, zoals huilen, voeding, slapen, zindelijkheid en communiceren met je kindje. Vanaf 28 weken zwangerschap tot dat je kindje 7 jaar is kan Home-start helpen. Je krijgt steun van een vrijwilliger die een dagdeel per week bij jou thuiskomt. Met de vrijwilliger kun je bespreken waar jij problemen mee hebt, zodat jullie samen kunnen kijken naar hoe je dit zelf kan oplossen of waar je terecht kan voor hulp met dit probleem. 
Stevig Ouderschap biedt begeleiding voor nieuwe ouders. Zij bieden extra ondersteuning en mogelijkheden om te praten over je eigen jeugd en je huidige situatie. De begeleiding vindt plaats in de vorm van huisbezoeken van een jeugdverpleegkundige. 

Wil je samen met jouw partner een betere ouder worden? CJG Rijnmond heeft hiervoor Ouderschap.nu. Hier worden ouders geholpen in het ouderschap. In online sessies helpen zij bijvoorbeeld met het begrijpen van elkaars verwachtingen en met communicatie oefeningen. Ook is er vanuit het CJG het project Moeders Informeren Moeders, waarbij je gekoppeld wordt aan een ervaren moeder die bij jou thuis langs komt. Bij haar kun je terecht met al jouw vragen en zorgen.

In je eigen wijk kun je geholpen worden door het wijkteam. Zij kunnen je helpen met veel verschillende vragen en maken hiervoor zorg op maat. Voor het versterken van de relatie met je kindje kunnen zij gebruik maken van bijvoorbeeld interventies als NIKA en VIPP-SD, waarbij met behulp van videobeelden samen met jullie bekeken wordt hoe je het contact met je kindje kunt versterken. Deze interventies worden aangeboden door onder andere Indigo, Youz en Enver, net als de Ouder-baby interventie.

Om een band te scheppen met je kindje is lichamelijk contact ook erg belangrijk. Tijdens een Shantala Babymassage geef je een liefdevolle ontspannende massage aan het hele lichaam van je kindje. Een les volgen over deze massages kan individueel of met een groep. Jezelf opgeven is mogelijk via het CJG.
Wanneer je problemen hebt met de hechting met je kind kun je terecht bij Youz expertisecentrum 0-6 jaar. Hier wordt therapie geboden voor zowel ouders als kinderen, in groepen of individueel. Heb je moeite met de hechting met je kindje vanwege een psychiatrische aandoening bij jezelf? Dan kun je terecht op de combipoli moeder-kind van het Erasmus MC.
 
Ondervind je huiselijk geweld? Stichting Arosa kan hierbij helpen. Zij bieden hulp voor het stoppen van het geweld en bieden opvang wanneer het niet stopt. Ook na het stoppen van het geweld kunnen zij hulp bieden, zowel thuis als in de opvang. Zij helpen je weer naar een veilig en zelfstandig bestaan, via onder andere cursussen in groepsverband en individuele trajecten. Ook bieden zij specifieke ondersteuning bij de opvoeding en hulp in het ouderschap na geweld. 
Heb je zelf problemen met agressie of gewelddadig gedrag? Fivoor kan hierbij hulp bieden en helpen voorkomen dat je terugvalt in het probleemgedrag. Zij bieden zowel individuele- als groepsbehandelingen. Zij kunnen bijvoorbeeld helpen bij het begrijpen van jouw gedachten, het veranderen van het gevoel en de reactie die deze gedachtes uitlokken en het leren omgaan met jouw agressie. 
Ook het CJG kan helpen je kind op te voeden zonder het gebruik van geweld.

Ben je verslaafd of verslaafd geweest aan alcohol of harddrugs? Voor behandeling van je verslaving en het voorkomen dat je weer gaat gebruiken kun je terecht bij Antes GZ. Zij helpen je graag met het zorgen voor een zo goed mogelijke start van het leven van jouw kindje en stellen hier samen met jou doelen voor. Zij ondersteunen je in jouw lichamelijke en psychische gezondheid, jouw sociale situatie en de voorbereidingen voor het ouderschap.   
Ook kun je terecht op de verloskunde poli van het Erasmus MC. 
Wanneer er geen verslavende middelen meer in het lichaam van je kindje aanwezig zijn, kun je terecht bij Brijder Kliniek Ouder en Kind. In deze gezinskliniek wordt er gefocust op jouw herstel en het zelfstandig en veilig leren leven met je kindje gedurende een opname van maximaal 6 tot 8 maanden. Ook bieden zij een programma aan voor verslaafde ouders waarbij je niet wordt opgenomen.  

Heb je een (lichte) verstandelijke beperking? Dan kan je voor extra ondersteuning terecht bij verschillende organisaties, waaronder ASVZ, Middin, Pamijer of MEE Rotterdam Rijnmond. Zij bieden allemaal zorg op maat. Dit betekent dat ze je kunnen helpen met dat wat jij nodig hebt, zoals samen kijken naar wat er allemaal nodig is voor het kindje, overzicht houden in de kosten die erbij komen kijken en ondersteunen in het ouderschap.