Connect2Grow is een programma om de ouder-kindrelatie te versterken al vanaf de zwangerschap

De ouder-kindrelatie vormt de basis voor de ontwikkeling en de gezondheid van het (ongeboren) kind. De ouder-kindrelatie begint al tijdens de zwangerschap.

Team Ouder-kindrelatie Toolkit Zorgprogramma

Connect2Grow
Over ons

Initiatiefnemers Hilmar Bijma (gynaecoloog-perinatoloog in het Erasmus MC Rotterdam), Mijke Lambregtse-van den Berg (psychiater/kinder- en jeugdpsychiater/Infant Mental Health specialist in het Erasmus MC Rotterdam) en Rob Rieken (kinder- en jeugdpsychiater/Infant Mental Health specialist in het Erasmus MC Rotterdam) zagen vanuit hun wetenschappelijke kennis hoe belangrijk juist de vroege ouder-kindrelatie is. Tegelijkertijd merkten ze vanuit hun ervaring in de geboortezorg en de Infant Mental Health dat gespecialiseerde begeleiding, afgestemd op de specifieke situatie van (aanstaande) ouders, soms ontbreekt. En hoe belangrijk een goede overgang van zorg voor en na de geboorte is. Dat inspireerde hen tot de ontwikkeling van Connect2Grow. Hun missie is dat ondersteuning van de ouder-kindrelatie voor alle (aanstaande) ouders in Nederland beschikbaar is. Esther van Efferen-Wiersma, orthopedagoog-generalist en Stephanie Meijer, maatschappelijk werker, hebben, samen met ouderparen en zorgverleners, het zorgnetwerkprogramma verder doorontwikkeld en aangepast, zodat het optimaal aansluit op wat in de praktijk werkt.

Connect2Grow ondersteunt het bijeenbrengen en delen van bestaande kennis over de opbouw van de ouder-kindrelatie al vanaf de zwangerschap. Bekijk de voor jou relevante informatie bij Ouders-zwanger? en/of Professionals.

Kinder- en jeugdpsychiater Mijke Lambregtse (l) en gynaecoloog Hilmar Bijma in een spreekkamer van het Erasmus MC. © Jan de Groen

Hilmar Bijma
Gynaecoloog

Mijke Lambregtse-van den Berg
Psychiater/Kinder- en Jeugdpsychiater

Rob Rieken
Kinder- en Jeugdpsychiater

Esther van Efferen
Orthopedagoog-Generalist

Informatie ouder-kindrelatie

De vroege ouder-kindrelatie begint al tijdens de zwangerschap begint. Het vormt de blauwdruk voor hoe kinderen later in het leven staan en de mate waarin kinderen in staat zijn tot een veilige hechting en het aangaan van relaties met anderen. Een goede ouder-kindrelatie is noodzakelijk voor een goede ontwikkeling van de hersenen. De hersenontwikkeling tijdens de zwangerschap en de eerste maanden na de geboorte vormt de basis van de latere hersenontwikkeling. Ook is een goede vroege ouder-kindrelatie de belangrijkste buffer tegen overmatige stress en één van de belangrijkste factoren in de opbouw van veerkracht. De mate van stress die een kind ervaart tijdens de eerste 1000 dagen van de ontwikkeling, bepaalt de gevoeligheid van het stress-systeem.

Overmatige stress leidt tot een te gevoelig stress-systeem en heeft invloed op de hersenopbouw. Op lange termijn heeftdit ook invloed op de gezondheid en ontwikkelingsmogelijkheden van een kind. Een veilige gehechtheid en een gezonde stressregulatie bij het kind draagt bij aan een gezonde mentale en lichamelijke ontwikkeling in het latere leven.

Een goede ouder-kindrelatie na de geboorte begint al tijdens de zwangerschap. Een groot deel van de situaties waarin de ouder-kindrelatie onder druk staat, kan al voor de geboorte gesignaleerd worden. Vroegtijdige signalering en ondersteuning zorgt dat de opbouw van de ouder-kindrelatie en de ontwikkeling van het kind juist in de hele belangrijke vroege periode zo goed mogelijk verloopt. Ook kunnen (aanstaande) ouders op dat moment laagdrempelig en preventief benaderd worden. Het aansluiten bij de beschermende factoren en de krachtpunten staat hierbij centraal. Op die manier kan er ook een vloeiende overgang van de zorg voor de geboorte naar de zorg na de geboorte plaatsvinden.

Toolkit

Binnen Connect2Grow is een toolkit ontwikkeld om de kwaliteit van de ouder-kindrelatie in kaart te brengen. Professionals kunnen hiermee  direct aan de slag in hun dagelijkse praktijk. De toolkit geeft handvatten voor het in kaart brengen, samen bespreken, inzetten ondersteuning en monitoring van de ouder-kindrelatie bij (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden. Denk hierbij aan (aanstaande) ouders met psychiatrische problematiek en/of (vroegkinderlijk) trauma.

Het in kaart brengen van de ouder-kindrelatie, kan met name samen met ouders worden gedaan door professionals in de geboortezorg, zoals verloskundigen en gynaecologen. Daarnaast kunnen ook andere professionals die werken met (aanstaande) ouders in kwetsbare omstandigheden een rol hierin hebben. Bekijk en download de Handreiking In kaart brengen van de ouder-kindrelatie met de daarbij behorende stappenplannen.

Bekijk en download de folders voor professionals Het belang van een optimale ouder-kindrelatie en De impact van psychiatrische problemen bij (aanstaande) ouders op de ouder-kindrelatie.

Om deze informatie met (aanstaande) ouders te kunnen bespreken, kun je gebruik maken van de praktische info-sheet voor ouders: Elementen ouder-kindrelatie, Belang ouder-kindrelatie en Contact maken tijdens de zwangerschap.

Wanneer (aanstaande) ouders neerslachtige gevoelens ervaren, is het goed deze met hen bespreekbaar te maken. Zowel met (aanstaande) moeders als met (aanstaande) vaders. Hierbij kun je gebruik maken van de praktische info-sheets Donkere wolken vrouw en Donkere wolken man.

Na het samen in kaart brengen van de ouder-kindrelatie, bespreek je met ouders samen wat passende ondersteuning kan zijn. In de praktijk zal dit met name gedaan kunnen worden door professionals in de geboortezorg, kraamverzorgenden, jeugdverpleegkundigen, jeugdartsen, gezinscoaches en medewerkers binnen wijk- en jeugdteams. Bekijk en download de Handreiking Samen bespreken van de ouder-kindrelatie.

Na het met ouders samen bespreken van eventuele passende ondersteuning, kunnen ouders hier vervolgens ook mee starten als zij dit willen. Er zijn verschillende mogelijkheden om de ouder-kindrelatie te ondersteunen. Bekijk en download de Handreiking Inzetten ondersteuning en monitoring van de ouder-kindrelatie.

Wanneer (aanstaande) ouders neerslachtige gevoelens ervaren, is het goed deze met hen bespreekbaar te maken. Zowel met (aanstaande) moeders als met (aanstaande) vaders. Hierbij kun je gebruik maken van de praktische info-sheets Donkere wolken vrouw en Donkere wolken man.

Zorgprogramma

Connect2Grow is een zorgnetwerkprogramma waarin zwangeren en hun partners ondersteund worden in de opbouw van een optimale ouder-kindrelatie al vanaf de zwangerschap. Het programma kan ingezet worden voor (aanstaande) ouders die zelf meer bewust aan de ouder-kindrelatie willen werken en voor (aanstaande) ouders die behoefte hebben aan een steuntje in de rug bij de opbouw van hun ouder-kindrelatie. Denk hierbij bij voorbeeld aan zwangeren en partners met psychische klachten, trauma, problematische jeugd, ernstige stress, angst voor de bevalling, verslaving, foetale aandoening en belaste obstetrische voorgeschiedenis. Het programma is niet alleen bestemd voor zwangeren, maar ook voor hun partners en heeft ook aandacht voor hun relatie.

Het programma bestaat uit twee onderdelen:

1. De persoonlijke gezondheidsomgeving
(PGO, klik hier voor algemene informatie over een persoonlijke gezondheidsomgeving). Dit is een digitale applicatie die speciaal ontwikkeld werd voor Connect2Grow (een samenwerking tussen de afdeling Verloskunde en Foetale geneeskunde en de afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie van het Erasmus MC). Hierin kunnen zwangeren en hun partners feedback ontvangen op basis van gevalideerde vragenlijsten. Met daarbij suggesties voor eventuele vervolgstappen bij bijzonderheden. Daarnaast kan in de persoonlijke gezondheidsomgeving informatie rondom de ouder-kindrelatie bij elkaar gebracht worden (zowel voor als na de bevalling) en krijgen de zwangere en haar partner voorlichting over de ouder-kindrelatie.

2. Een zorgnetwerkstructuur
Lokaal wordt het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) ondersteund in het opbouwen van een zorgnetwerk van professionals die een rol en expertise hebben rondom het opbouwen van een optimale ouder-kindrelatie tijdens de eerste 1000 dagen van de ontwikkeling. Deze zorgnetwerkstructuur wordt ondersteund met een digitale zorgnetwerkomgeving, waar professionals betrokken bij een gezin, met elkaar verbonden worden en tot samenwerkingsafspraken en afstemming kunnen komen.

Connect2Grow richt zich erop om zwangeren en hun partners zoveel mogelijk regie en ervaren continuïteit rondom de ouder-kindrelatie tijdens de eerste 1000 dagen te geven. Het zorgnetwerk wordt opgebouwd rondom de krachten en behoeftes van de zwangere en haar partner en heeft een gezinsgerichte aanpak.

Starten in jouw regio?

Connect2Grow is ook beschikbaar voor jouw netwerk. Wij delen graag onze kennis met andere netwerken.

Wil je als VSV, Coalitie Kansrijke Start, CJG (Centrum voor Jeugd en gezin) of vanuit een ander samenwerkingsverband met het programma Connect2Grow aan de slag, dan kan je contact met ons opnemen.

Contact